In je imkercursus kwam je deze bijensoort waarschijnlijk al wel tegen. Maar wat weten we er eigenlijk over?
Het leefgebied van de Apis dorsata is terug te vinden in de zuidelijke landen van Azië, waaronder Indonesië, Maleisië en de Filippijnen.
De verspreiding van apis dorsata in Azië
Dit gebied heeft een subtropisch klimaat, waardoor deze bijensoort geen nood heeft aan een 'winterrust' en ze dus het hele jaar door actief kunnen zijn.
Teneinde de nectar- en pollenbronnen optimaal te kunnen benutten, heeft deze bijensoort een migratie-gedrag aangenomen. Ze verlaten dan het nest en reizen gedurende meerdere maanden, waarbij ze onderweg uitrusten in bomen, waar ze tijdelijke raat en kleinere honingreserves opbouwen. Na een paar weken trekken ze dan weer verder. Observaties hebben aangetoond dat kolonies na een half jaar vaak terug komen naar exact dezelfde locatie om daar de verlaten raat terug in te nemen. De wetenschappers hebben nog niet gevonden hoe dit ‘kolonie-geheugen’ werkt, vermits alle bijen in die periode reeds zullen afgestoven en vervangen zijn.
Om de raat op te bouwen, verkiezen deze bijen een dikke tak op zo'n 20 tot 40 m hoogte. Ook rotsen en kliffen gebruiken ze. In de nabijheid van de mens durven ze al eens gebruik te maken van de aangeboden infrastructuur :).
 Nesten van apis dorsata aan een huis |
 Nesten van apis dorsata in een boom |
Het nest bestaat uit één enkele raat van zowat 1,5 m op 0,7 m. Deze is permanent bedekt met een dikke laag werksters om het broed te beschermen tegen hevige winden en regen. Nesten van de apis dorsata tellen tot 100,000 individuen.
Zoals je op de bovenstaande foto's kan zien, hebben deze kolonies er geen probleem mee om zich dicht bij een andere kolonie te vestigen.
Apis dorsata ziet er zowat hetzelfde uit als de apis mellifera, maar ze is een stuk groter. Het achterlijf lijkt ook langer te zijn tov de volledige lichaamslengte als je dit vergelijkt met de mellifera. De werksters van deze soort kunnen wel tot 3 cm lang worden (bijna twee keer zo groot als de apis mellifera).
Typisch ook voor deze soort is dat de werksters, darren en koninginnen allemaal ongeveer even groot zijn.
Een werkster van apis dorsata bezoekt een bloem
Apis dorsata heeft een zeer defensief gedrag. Ze komen nog agressiever uit de hoek dan de Afrikaanse honingbij. Zoals bij apis mellifera sterft de bij als haar angel achterblijft in het lichaam van een aanvaller. Daarom zullen bij een defensieve actie slechts een beperkt aantal bijen effectief steken, terwijl de anderen de aanvaller zullen bijten, kwestie van niet teveel verliezen in de eigen rangen te hebben.
Als een potentiële aanvaller wordt waargenomen, gaan de bijen een sissend geluid maken. Ze gaan dan onderaan de raat aan elkaar vast hangen, waardoor het nest veel groter lijkt.
Ook het Mexican wave gedrag (zie artikel over apis laboriosa) is terug te vinden bij deze soort.
Je bent dus gewaarschuwd voor het geval je ooit een dergelijk nest zou willen opsporen. Eigenlijk kan je dan toch beter het struikgewas in het oog houden, want de dorsata leeft in hetzelfde gebied als de tijgers en al menig honingzoeker viel ten prooi aan deze viervoeter.
De apis dorsata kan niet ‘geïmkerd’ worden. Ze nestelen immers niet in een donkere ruimte, maar verkiezen de open lucht. Hun bestuivingsactiviteiten zijn belangrijk voor de produktie van katoen, mango, kokosnoot, koffie, peper, macadamia etc.
De apis Dorsata worden geparasiteerd door de tropilaelaps mijten (zie hier).
bronnen : https://beeaware.org.au/archive-pest/giant-honey-bees/#ad-image-0 https://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenhoningbij https://entnemdept.ufl.edu/creatures/MISC/BEES/Apis_dorsata.htm