Als een imker eens een half uurtje aan de bijenkasten gaat staan, zal hij/zij merken dat de druk van de Aziatische Hoornaar niet alleen aanwezig is, maar ook bijna dagelijks groter wordt. Het is niet abnormaal dat er continu twee of drie hoornaars voor de kasten hangen, zeker als er binnen een straal van 300 m meer dan één hoornaarsnest zit.
Wiskundigen zullen stellen dat een hoornaar gemiddeld om de 10 minuten een bij komt vangen, dat maakt dan 6 bijen per uur. In deze zomerperiode zijn ze ongeveer 14 uur op een dag actief. Potentieel zijn dat dus 84 bijen die sneuvelen per dag per hoornaar. Gelukkig loopt het niet zo'n vaart, maar in de praktijk reken je best toch met een 30-tal bijen die per hoornaar worden afgevangen. Als je dan bijna continu twee hoornaars voor je kast ziet hangen, moet je je wel bedenken dat dat wil zeggen dat er ongeveer 10 hoornaars actief zijn op de bijenstand. Zo'n hoornaar doet er immers al gauw 5 minuten over om een gevangen bij te disecteren en dan moet ze haar pakketje nog gaan afgeven in het nest. Bon, toch goed voor een 300 bijtjes per dag die uit de kasten verdwijnen :-(.
Het is duidelijk dat je als imker moet ageren. Niets doen is niet echt een optie.
Wat je best doet
stap 1 : beveilig de kasten tegen de eiwitjagers. Door een beveiling aan de kasten op te stellen, ga je de directe druk wat wegnemen bij de bijtjes. De aanwezigheid op zich al van een val, maakt dat de hoornaars minder dadelijk wegvliegen met een bij. Denk hier aan een harp of een val genre 'Koldo Belasko'. Je weet de weg intussen al wel te vinden naar onze kennisbank om meer hierover te ontdekken.
stap 2 : plaats selectieve vallen. Met deze vallen ga je de suikerzoekers afvangen.
Er wordt veel geschreven op social media dat de bovenstaande stappen niet of te weinig helpen. Elke hoornaar die sneuvelt is er sowieso eentje minder die eten kan aanvoeren voor de larven in het nest. In het beste geval zal je de groei van het hoornaarnest dus wat kunnen afremmen. Toch zal je al minstens 50 hoornaars (dagelijks en per nest) moeten afvangen vooraleer je echt een negatieve impact genereert.
stap 3 : zoek de nesten op. We hebben doorgaans een drukke agenda waar tijd een schaars goed is. Toch zal je de nodige tijd moeten uittrekken om de nesten te zoeken. Met de beveiliging en de vallen verminder je enkel de druk, maar vermits de nesten van de hoornaars aangroeien op het ogenblik dat onze volken zich voorbereiden op de winter (en dus kleiner en kleiner worden), zal die druk toch steeds groter worden.
Wat je best niet doet
- niet-selectieve vallen zetten. De verleiding is groot om snel een niet-selectieve val te maken en die aan je bijenstand op te stellen. Besef wel dat je als imker een belangrijke schakel bent in het beheer van fauna en flora. Als wij al niet het goede voorbeeld geven, wie zal het dan wel doen?? "Colateral damage" is een term die hier niet aan de orde is. Je kan nog verdedigen dat de Europese hoornaar ook veel schade toebrengt aan je kasten, maar de massa Duitse en Franse wespen, vliegen en motten die je vangt met dit soort vallen verdienen een beter lot.
- gif aanbrengen op een Aziatische hoornaar met het idee dat deze dit gif meeneemt naar het nest en zo grote schade toebrengt. Het is echt niet aan ons om gif in de natuur in te brengen op een toch wel niet-gecontroleerde manier. De natuur ziet al genoeg af. We mogen niet het risico nemen dat andere dieren, naast de beoogde AH, ook vergiftigd worden. We komen dan terug op het puntje hierboven: we hebben een voorbeeldfunctie wat natuurbehoud betreft
- niets doen en hopen/verwachten dat anderen het probleem van jouw bijen oplossen
- verwachten dat de bijen zelf wel een verdedigingsmechanisme zullen ontdekken tegen de hoornaars (zoals het 'inballen'). De natuur is heel flexibel, maar je mag echt niet verwachten dat je bijtjes binnen de paar decennia elke hoornaar die opduikt aan de kasten zullen aanvallen. Als je hierop wacht, vrees ik dat je niet veel bijen meer zal overhebben na een paar jaar.
Kort gezegd : ageer en doe het snel als je er nog niet aan begonnen was.