Als je vandaag de dag gevraagd wordt een ‘spreekbeurt’ of voordracht te geven over de bijtjes (bv in een school), wordt al gauw verondersteld dat je zal komen met een digitale presentatie.
Het maken van een dergelijke presentatie is niet gemakkelijk en vraagt veel investering (in werk en tijd). In het hieronder staande artikel probeer ik een paar do’s en don’t mee te geven die een leidraad kunnen vormen als je een dergelijke presentatie in elkaar wil knutselen.
Op school leerden we dat een opstel altijd dient te bestaan uit drie delen: een inleiding, een midden en een slot. Dat zelfde stramien gebruik je best ook in je presentatie: in de inleiding stel je jezelf even voor en licht je toe waarover je het zal hebben. In het midden vinden we de eigenlijke presentatie terug en in het slot herhaal je de kernboodschap van je presentatie.
Hoeveel slides je best maakt, hangt in grote mate af van de tijd die je ter beschikking krijgt voor je presentatie. Er zijn een paar regeltjes die je hier best in je achterhoofd houdt. Zo weten we dat de aandachtsspanne van een volwassene ergens tussen de 30 en 40 minuten ligt. Het is dus zeker geen slecht idee om een lange presentatie van meerdere uren op te splitsen in periodes van 50 minuten. In elke periode voorzie je dan een 30-40 minuten presentatie en een vraag- en antwoordmomentje van een tiental minuutjes. Tien tot vijftien minuten pauze tussen de verschillende delen van je presentatie zullen ervoor zorgen dat je publiek aandachtig kan blijven volgen. Voorzie één slide per 4 minuten. Dan zit je doorgaans wel goed.
Vraag je eerst af welke boodschappen je wil meegeven aan je publiek.
Het best is te denken als een schrijver van een boek. Die begint niet zomaar te schrijven om na een tijdje te zien waar hij naartoe evolueert met zijn gedachten. Hij maakt eerst een soort van inhoudsopgave waarin hij op voorhand bedenkt welke onderwerpen hij aan bod wil laten komen. In deze inhoudsopgave kan hij voor sommige punten nog wat extra diepgang creëren door een paar kernwoorden op te schrijven waarvan hij dan deel-hoofdstukken maakt.
Eens de grote structuur op je blad staat, kan je de boodschappen even nalezen en bedenken of ze in de juiste volgorde staan. De volgorde van het aanhalen van boodschappen heeft een grote impact op de ‘volgbaarheid’ van je betoog en maakt ook dat het publiek aandachtig blijft.
Nu kan je elk ‘hoofdstuk’ van je inhoudsopgave beginnen uitschrijven. Zet de belangrijkste kernwoorden in het vet. Het zullen deze kernwoorden zijn die uiteindelijk op je slides zullen terechtkomen. De minder belangrijke delen van je paragrafen, kan je opnemen in de notities van je slideshow. Zie die notities enkel als geheugensteuntjes. Zo kan je bv een presentatie maken over het scheppen van een zwerm waarbij je in de notities verwijst naar die keer dat je een zwerm moest recupereren vanop een verkeerslicht en de farcen die je daarbij meemaakte.
Hoe meer je thuis bent in het onderwerp dat je presenteert, hoe groter het risico wordt dat je gaat uitweiden. Eén van de moeilijkste aspecten van het maken van een presentatie is je dan ook te beperken tot de echte kern.
Als je de bovenstaande stappen gezet hebt, is het stilaan tijd om te beginnen werken aan je eigenlijke slideshow.
Enkele basisideeën :
- Vergeet je titelslide niet (met je naam erop)
- Zet zo weinig mogelijk woorden op een slide. De bedoeling is niet dat je publiek vijf minuten nodig heeft om je slide te lezen. Terwijl ze lezen, luisteren ze maar met een half oor. Beperk jezelf tot maximaal 7 lijnen per slide.
- Zorg dat je lettergrootte wel groot genoeg is zodat iedereen alles kan lezen
- Gebruik foto’s om je punten te ondersteunen en maak deze groot genoeg (let op copyrights!)
- 1 hoofdpunt per slide, gebruik vervolgslides om je hoofdpunt te versterken
- Humor is nooit slecht, maar overdrijf niet
- Gebruik één stijl van slide en blijf daarbij (altijd zelfde lettergrootte, hetzelfde kleurenschema...) Het makkelijkst is één slide goed te zetten en die dan steeds te kopiëren. Je lettergrootte en kleurenschema is dan altijd hetzelfde.
- Gebruik geen ‘ongeveer 10%’, maar wel 10,2%. Dat is duidelijk en geeft ook de indruk dat je weet waarover je spreekt.
- Controleer je bronnen
- Bedank je publiek en laat je coördinaten achter
Als je gebruik maakt van de notities, zet daar dan geen volzinnen in. Deze notities zijn enkel geheugensteuntjes voor tijdens de presentatie en kunnen een hulp zijn voor een andere indien deze onverwacht je presentatie moet overnemen.
Dingen die je best even bekijkt vooraleer je je eigenlijke voordracht geeft:
- Welke infrastructuur is er voor handen?
- Is er een PC voor handen of moet je daar zelf voor zorgen?
- Is er een projector/beamer aanwezig?
- Zijn er luidsprekers aanwezig (als je bv een filmpje wil afspelen)?
- Dient er met een microfoon gewerkt te worden?
- Is er een laser-pointer aanwezig?
- Is het de bedoeling dat je hands-out meeneemt van je slides?
- Wie zit er in het publiek?
- In een school kan je ervan uitgaan dat de kinderen niet veel kennen van de materie
- Geef je een presentatie aan imkers, dan zal je zowel beginners als ervaren rotten in de zaal hebben zitten
En dan is het aan jou
Vóór de voordracht:
- Introduceer jezelf aan de gastheer/gastvrouw en overhandig de hand-outs
- Controleer de bediening van het licht
- Best is donkerte aan je scherm en een beetje licht achteraan in de zaal
- Controleer dat je de presentatie kan opstarten en dat deze werkt
- Zet de presentatie in full screen, maar gebruik presenter view
- Je kan een automatische slideshow opleggen voor de vroege aankomers. Ze hebben dan al iets te zien in afwachting van je presentatie.
De presentatie op zich
Je kan iemand vragen steeds de volgende slide op te leggen (of je kan dit met een remote controle). Terugkeren naar de vorige slide : pijltje naar links. Als iemand vraagt terug te keren naar slide 5, tik dan gewoon <5> <ENTER>.
Lees je slides niet af ! Kijk zoveel mogelijk naar het publiek, niet naar het scherm.
Let op je positie in de zaal. Beweeg je op een natuurlijke manier van je computer (waar je je notities kan raadplegen) naar je publiek toe. Blijf vóór de eerste rij stoelen van je publiek en stap af en toe van links naar rechts zodat je niet steeds het zicht op het scherm blokkeert voor éénzelfde persoon.
Heb je de beschikking over een laserpointer, gebruik die dan om iets op een slide aan te duiden, maar zwaai er niet mee. Rustig ermee bewegen is de boodschap.
Spreek zo luid en duidelijk mogelijk en probeer je dialectische bijklank te verstoppen voor je publiek. Let ook op eventuele stopwoorden. Elke zin beginnen met ‘dus’ of ‘euhm’ wordt op de duur echt wel storend, waardoor je boodschap deels verloren gaat.
Als je iemand bent die zich stoort aan afgaande of trillende gsm’s, meldt dit dan in het begin van je presentatie. Kwestie van het niet extra op je zenuwen te krijgen tijdens je presentatie.
Bij een vraag- en antwoordsessie herhaal je best elke vraag die gesteld wordt zodat iedereen in het publiek mee is. Op die manier kan de vragensteller ook nog even tussenkomen als je de vraag niet goed begrepen had. Schaam je ook niet om te zeggen dat je het antwoord niet kent. Je kan dan ook vragen of iemand in het publiek een idee heeft.
Let erop wat variatie in je stem te brengen, zowel qua hoogte van je stem als qua volume. Mensen met een monotone stem zijn doorgaans niet de beste presenters.
Het is altijd een goed idee van zelf een paar vragen voor te bereiden voor je publiek (voor het geval dat je geen vragen krijgt tijdens de vraag- en antwoordsessies).
Artificiële intelligentie of AI lijkt voor velen een onbereikbare materie, maar je kan deze technologie ook in je voordeel laten werken.
Surf maar eens naar Chat.openai.com of naar Copilot.microsoft.com
Je kan die platformen een basispresentatie voor je laten maken. Geef maar eens de volgende zoekterm in:
‘maak een presentatie over de bruidsvlucht van een bijenkoningin. Voeg voetnotities toe.’
Je zal versteld staan over wat je binnen luttele seconden op je scherm krijgt. Het volstaat de tekst naar slides te kopiëren en deze na te lezen (eventueel aan te passen). Voeg hieraan een intro slide toe en wat foto’s en je presentatie is klaar.
Als je dan toch een tekst hebt die door AI is gemaakt, kan je misschien ook wel foto’s laten genereren door deze platformen.
In de tekst die ik kreeg van AI stond :
Slide 2: Voorbereidingen van de Bijenkoningin
- Inhoud:
- Jonge koninginnen bereiden zich voor door hun spieren te versterken.
- Ze verlaten de bijenkorf pas als ze volledig volwassen zijn.
Voetnoot: De koningin maakt maar één keer in haar leven een bruidsvlucht, waarna ze nooit meer het nest verlaat.
Je kan nu naar https://create.microsoft.com/en-us/features/ai-image-generator
gaan en daar een leuke tekening laten genereren met de woorden :
‘cartoon van een bijenkoningin die haar spieren versterkt’ en je krijgt
Het resultaat is de introfoto van dit artikel.
Spelen maar...