Roverij komt voor tussen volken op eenzelfde stand en volken van verschillende standen. Kan je er iets tegen doen?
In tijden van schaarste gebeurt het dat kolonies kiezen voor de gemakkelijkste oplossing: ze dringen binnen in een andere, zwakke, dus slecht verdedigde, kolonie en gaan daar de nectar/honing/suikersiroop stelen. Sommigen beweren dat ook propolis en was worden gestolen, maar daar zijn nog maar weinig gegevens over bekend gemaakt. Dit gedrag noemt men de roverij.
Roverij kan snel escaleren van een paar bijen die een zwakke kolonie binnendringen tot een massale aanval van bijen die verschillende kolonies in een bijenstand leegplunderen. De rovers kunnen uit de eigen of uit een vreemde bijenstand komen. Het wordt ook vaak waargenomen dat de kolonie van de rovers (die in wezen ook zwak is, anders zou ze niet fanatiek op zoek gaan naar voedsel) beroofd wordt terwijl ze zelf op strooptocht is.
Elke bijenstand kan ten prooi vallen aan roverij, en dat gedurende de ganse actieve periode van de kolonies.In vele gevallen is de roverij echter te wijten aan de acties van de imker.
Roverij vindt enkel plaats gedurende de dag en dat gedurende periodes van nectar-schaarste. De imker kan deze periodes dus best herkennen.
Hoe herken je roverij?
Wat typisch is tijdens een roverij, is dat de rovers op elke mogelijke plaats de kast proberen binnen te dringen. Je zal ze vooral zien aan de vliegopening, maar ook bij elke spleet (vb tussen twee hoogsels) en ter hoogte van het dak.
Tijdens een roverij zal je een ongebruikelijk groot aantal bijen zien rondvliegen op de stand. Er zullen bijen aan het vechten zijn aan de ingang.
Na de roverij zal je op de luier of onder de kast een groter aantal dode bijen en ook wasdeeltjes terugvinden. De roverij kan aanhouden totdat alle bronnen uitgeput zijn. Dit kan enkele uren tot enkele dagen duren.
Hoe kan je roverij proberen te stoppen?
- Elimineer elke mogelijke stimulus (suikers, honing, opgebouwde ramen…)
- Doe de kolonie dicht waaraan je eventueel aan het werken bent
- Heb je iets gemorst dat aantrekkelijk kan zijn voor de rovers, kuis het dan dadelijk op
- Zijn er gaten of extra toegangen tot je kast, sluit die dan af (vb koninginnenroosters met darrenuitlaat)
- Verklein de opening van de kast tot ongeveer 2 cm
- Berook de bijen die rondvliegen (Besproeien met water zou ook helpen)
- Verwijder in het slechtste geval de zwakke, slachtofferkolonie van de bijenstand
Hoe voorkom je roverij?
- Het best is kolonies van gelijke sterkte te hebben die elk een koningin hebben en dat in goed materiaal
- Als je in een kolonie moet werken gedurende een schaarste, werk dan snel door
- Gebruik een verkleiner van de vliegopening
- Dek je honingzolders steeds af als je ze even apart zet om in een kolonie te werken
- Werk nooit in meer dan één kolonie op eenzelfde moment
- Verwijder de honingzolders van de kolonies als ze niet sterk genoeg zijn om deze te beschermen
- Maak je kolonies even sterk
- Breng zwakkere kolonies naar een andere stand
- Mors zo weinig mogelijk met suiker, honing en nectar en als je gemorst hebt, kuis het dan dadelijk op
- Hoe later je aan de kolonies werkt, hoe minder tijd er resteert in die dag voor de rovers
- Laat geen was, of opgebouwde ramen met honing rondslingeren op de stand
Bron: Robbing behavior in Honey bees door Ryan Willingham, Jeanette Klopchin en James Ellis