Hoe meer kasten je beheert, hoe moeilijker het is om de toestand van elk volk te kunnen memoriseren. Daarom is het gebruik van een kastkaart aangewezen. Zelfs als je slechts één volk hebt en je dit elke week gaat nakijken, loont een kastkaart toch de moeite omdat die kaart je ook trends kan laten zien over langere periodes.
Zijn er eigenlijk dingen die we als imker verplicht moeten noteren? Jazeker !
Zo moet je verplicht notities bijhouden in verband met de varroabehandelingen (wanneer behandeld en met welke methode), eventuele ziektebeelden en de honingoogst (eigenlijk niet de oogst op zich, maar wel welke hoeveelheden honing je in omloop bracht (door schenkingen of verkoop)).
Daarnaast is het echter steeds nuttig eerder technische gegevens die je opmerkte bij een controle voor jezelf bij te houden op een kastkaart. Iedere imker heeft zowat een eigen systeempje om dat te doen.
Met de tijd zal je merken dat je minder en minder gegevens zal gaan noteren en dat je je zal beperken tot het strikte minimum om ‘overhead’ te voorkomen, zeker als je meerdere kasten hebt.
Wat zijn dan de gegevens die je toch best elke keer opnieuw nakijkt en even snel noteert?
- Heb je eitjes of larfjes gezien? (zo ja, dan weet je dat een koningin een paar dagen geleden nog leefde)
- Is het legpatroon (hoeveelheid broed) naar wens voor de tijd van het jaar?
- Indien je een koningin zag, is dat dan diegene die je verwacht te zien? (of gebeurde er een koninginnenwissel?)
- Zijn de bijen rustig of eerder agressief?
Voor het legpatroon en het temperament van de bijen kan je bv een score van 1 tot 5 geven waarbij 1 zwak is en 5 super.
Je kan op een stuk papier 5 kolommen tekenen. In de eerste kolom zet je de datum van de controle, in de volgende vier vul je de gegevens in die betrekking hebben op de bovenstaande gegevens.
Het is dan nuttig van nog 1 bijkomende kolom te tekenen die de rest van je blad inneemt. Hierin kan je gegevens opnemen ivm vastgestelde problemen (vb veel wespen of wasmot, nosema, leggende werksters, koninginnencellen,…), uitgevoerde behandelingen, toegevoegde waswafels, hoeveelheid voer dat werd gegeven, etc). In deze kolom kan je dus alle nuttige info neerpennen.
Op de kastkaart kan je bijkomend de gegevens van de koningin noteren, maar vermits deze doorgaans niet veel veranderen, kan je ook een stukje tape plakken aan de onderkant van het deksel met de gegevens van de koningin erop.
Voor zij die liever digitaal werken, vind je meerdere kant en klare tools op het internet.
Bij deze enkele voorbeelden:
App.beep.nl (laat toe je digitale kastkaart zelf op te stellen), Beetight (gratis tot 6 volken), Beehivemonitoring (gelinkt aan hardware), apiary book (zeer compleet, maar iets anders opgevat dan de klassieke wekelijkse controles), hive tracks, …
Kies alleszins voor een systeem waar je je goed bij voelt en waarbij je zonder erbij na te denken de nodige gegevens bijhoudt. Geen historische gegevens bewaren kan ook, maar je zal wel snel merken dat je geheugen toch niet zo goed werkt als je dacht :)